رازهای پنهان سلامتی؛ یه چیزی توی محصولات آرایشی هست که هورمونهات رو به هم میریزه
پارابن نوعی نگهدارنده است که در محصولات آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود و طبق برخی تحقیقات، اثرات هورمونی دارد و سلامتی را به خطر می‌اندازد.
شایانیوز- وقتی در فروشگاه محصولات آرایشی بهداشتی قدم می‌زنید و به دنبال کرم، شامپو، یا ضدآفتاب مناسب می‌گردید، ممکن است با برچسب «Paraben-Free» مواجه شوید. اما «پارابن» دقیقاً چیست و چرا این‌قدر درباره آن بحث وجود دارد؟ آیا واقعاً باید نگران حضور آن در ترکیب محصولات پوست و مو باشیم؟
نگهدارنده‌ای که آرام آرام زیر پوست می‌خزد
پارابن‌ها خانواده‌ای از مواد شیمیایی هستند که به عنوان نگهدارنده در بسیاری از محصولات آرایشی بهداشتی استفاده می‌شوند. این نوع نگهدارنده‌ها مانع رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها می‌شوند و به این ترتیب، طول عمر محصول را افزایش می‌دهند.
از رایج‌ترین انواع آنها می‌توان به متیل پارابن (Methylparaben)، پروپیل پارابن (Propylparaben)، و بوتیل پارابن (Butylparaben) اشاره کرد؛ که احتمالاً نام آنها را روی برچسب محصولات آرایشی بهداشتی خوانده‌اید. این مواد از سال ۱۹۲۰ در محصولات مختلف کاربرد داشته‌اند و در طیف وسیعی از محصولات بهداشتی یافت می‌شوند؛ از جمله در: کرم‌های مرطوب کننده و ضد آفتاب‌ها، شامپو و نرم کننده مو، لوسیون بدن، کرم‌های آبرسان و مرطوب کننده، دئودورانت‌ها و حتی در برخی مواد غذایی و داروها.
خطرات احتمالی
تحقیقات متعددی در سال‌های اخیر هشدارهایی درباره مصرف بلند مدت پارابن‌ها داده‌اند. مهم‌ترین نگرانی‌ها از این قرارند:
1. تأثیر بر سیستم هورمونی
پارابن‌ها می‌توانند شبیه به هورمون استروژن عمل کنند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که این مواد ممکن است در بدن انسان به طور مصنوعی رفتار هورمونی ایجاد کنند، که می‌تواند تعادل سیستم غدد درون‌ریز را بر هم بزند.
۲. ارتباط با سرطان سینه
مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۴ در انگلستان، در بافت تومورهای پستان، آثار پارابن را یافت. البته این مطالعه وجود پارابن را تأیید کرد، اما رابطه علّی (یعنی اینکه پارابن عامل و علت سرطان شده باشد) را ثابت نکرد. با این حال، همین یافته باعث ایجاد نگرانی عمومی شد.
۳. آلرژی و حساسیت پوستی
در برخی افراد، به ویژه کسانی که پوست حساس دارند، پارابن می‌تواند سبب التهاب، خارش یا قرمزی شود. به همین دلیل برندهای تخصصی در محصولات پوستی مخصوص پوست‌های حساس، معمولاً از پارابن در ترکیباتشان استفاده نمی‌کنند.
پارابن در ضدآفتاب‌ها، نگرانی دوچندان؟
ضدآفتاب‌ها یکی از رایج‌ترین محصولات حاوی پارابن هستند. زیرا این کرم‌ها باید در برابر شرایط مرطوب و گرم (مثلاً در ساحل یا باشگاه) دوام داشته باشند و پارابن از فساد آنها جلوگیری می‌کند.
اما حضور پارابن‌ها به خصوص در ترکیب با اشعه فرابنفش می‌تواند اثرات منفی را تشدید کند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که پارابن در حضور نور آفتاب می‌تواند تجزیه شده و رادیکال‌های آزاد تولید کند. رایکال‌های آزاد موادی هستند که می‌توانند به سلول‌های پوست آسیب بزنند و حتی پیری زودرس یا جهش سلولی را تسریع کنند.
برخی دیگر از مطالعات نیز به این موضوع پرداخته‌اند که استفاده مکرر از ضدآفتاب‌های حاوی پارابن ممکن است در پوست تجمع یافته و اثرات منفی بلند مدت داشته باشد، به ویژه برای کودکان، زنان باردار یا افراد با بیماری‌های مزمن پوستی.
آیا کاربرد پارابن ممنوع شده؟
در اتحادیه اروپا، استفاده از برخی انواع پارابن‌ها در محصولات کودکان ممنوع شده یا محدودیت دارد. در آمریکا، سازمان FDA هنوز استفاده از پارابن را به طور کلی ممنوع نکرده است، اما تحت بررسی است. در ایران نیز، بسیاری از برندها ملزم به درج وضعیت پارابن در محصولات‌شان هستند و باید روی برچسب محصول عنوان کنند که در ترکیبات محصول، پارابن وجود دارد یا خیر.
جایگزین‌های طبیعی و ایمن برای پارابن
امروزه برندهای نوآورانه از نگهدارنده‌های طبیعی مثل بنزوات سدیم، پتاسیم سوربات یا برخی روغن‌ها استفاده استفاده می‌کنند. این ترکیبات ضمن حفظ کیفیت محصول، عوارض جانبی پایین‌تری دارند. البته ماندگاری محصولات حاوی آنها، مقداری کمتر است.
آیا باید از هر محصولی که پارابن دارد اجتناب کنیم؟
پاسخ ساده نیست. مقدار پارابن در بیشتر محصولات بسیار پایین است و اغلب در محدوده ایمن استفاده می‌شود؛ اما در کل بهتر است محصولات بدون پارابن (Paraben-Free) را انتخاب کنید، به خصوص برای افراد با سابقه بیماری‌های پوستی و یا کودکان و نوجوانان.
دیدگاه تان را بنویسید