سفر به تاریخ؛ داستان عشق ممنوعه کلئوپاترا و مارک آنتونی از خودکشی با شمشیر تا نیش مار
رابطه کلئوپاترا و مارک آنتونی دارای ابعاد گوناگونی است. از عشق گرفته تا پیچیدگی‌های سیاسی.
شایانیوز- در دل تلاطم‌های قرن اول پیش از میلاد، رابطه‌ای شکل گرفت نه صرفاً برخاسته از عشق، بلکه در پیوند با سیاست، قدرت‌طلبی و بقای یک امپراتوری. کلئوپاترا هفتم، آخرین فرعون مصر، و مارک آنتونی، یکی از فرماندهان روم باستان، عشقی را رقم زدند که نه تنها سرنوشت دو فرد، بلکه مسیر دو امپراتوری بزرگ روم و مصر باستان را دگرگون کرد.
زمینه‌ی تاریخی: پس از سزار
کلئوپاترا پیش از مارک آنتونی، رابطه‌ای پیچیده با ژولیوس سزار داشت که ثمره‌اش پسری به نام سزارین بود. پس از ترور سزار در سال ۴۴ ق.م، خلأ قدرت در روم ایجاد شد و سه نفر شامل مارک آنتونی، اکتاویان (بعدها آگوستوس) و لپیدوس، قدرت را بین خود تقسیم کردند. اما تقابل اصلی به تدریج بین آنتونی و اکتاویان شکل گرفت.
دیدار در طرسوس: آغاز افسانه
در سال ۴۱ ق.م، آنتونی کلئوپاترا را به طرسوس دعوت کرد تا دربارهٔ موضع مصر در برابر روم مذاکره کنند. کلئوپاترا در این دیدار، نمایشی پرشکوه برپا کرد: لباس الهه‌ای یونانی بر تن، بوی عطر در رودخانه، قایقی با بادبان‌های ارغوانی و خدمه‌ای با لباس‌هایی زرین. این تجملات نه فقط برای فریب که برای نشان دادن اقتدار مصر بود. آنتونی به سرعت شیفته این ملکه شد.
اتحاد دوگانه: عشق یا سیاست؟
کلئوپاترا زنی سیاست‌مدار، باهوش، چندزبانه و مسلط بر فنون مذاکره بود. رابطه او با آنتونی فراتر از جذابیت شخصی، نوعی اتحاد راهبردی بود. آنتونی نیز با استفاده از ثروت مصر، به جنگ‌های خود در شرق ادامه داد. در عوض، کلئوپاترا امنیت تاج و تخت خود و فرزندانش را تضمین می‌کرد. آن‌ها دارای سه فرزند شدند: دوقلوهایی به نام الکساندر هلیوس و کلئوپاترا سلنه، و پسری دیگر به نام بطلمیوس فیلا دلفوس.
نقطه عطف: اعلام سلطنت مشترک
در سال ۳۴ ق.م، در مراسمی موسوم به «اعطای اسکندریه»، آنتونی سرزمین‌هایی از روم شرقی را به فرزندان کلئوپاترا بخشید. این اقدام، خشم اکتاویان را برانگیخت. مردم روم آن را خیانت تلقی کرده و آنتونی را متهم به از خود بیگانگی و وابستگی به «ملکه‌ای شرقی» کردند. اکتاویان نیز از این فرصت برای آغاز جنگ تبلیغاتی علیه آنتونی بهره برد.
جنگ آکتیوم: نقطه پایان
در سال ۳۱ ق.م، نیروی دریایی روم به رهبری اکتاویان، با ناوگان مشترک کلئوپاترا و آنتونی در جنگ آکتیوم درگیر شد. شکست در این جنگ نقطه پایانی بود بر اتحادشان. برخی مورخان گفته‌اند که کلئوپاترا به‌هنگام بحرانی شدن جنگ، عقب‌نشینی کرد و آنتونی نیز به‌دنبال او میدان نبرد را ترک کرد. این اتفاق باعث فروپاشی کامل ارتش و شکست تمام عیار مصر در این نبرد شد.
پایان تراژیک: خودکشی عاشقانه
پس از شکست، آنتونی که گمان می‌کرد کلئوپاترا مرده است، خود را با شمشیر مجروح کرد؛ سپس به نزد کلئوپاترا انتقال داده شد و آنجا درگذشت. کلئوپاترا نیز چند روز بعد، طبق برخی گزارش‌های تاریخی، به طور تعمدی با گزش مار افعی از دنیا رفت. مرگ آن‌ها پایانی بود بر دودمان بطلمیوسیان در مصر. بعد از این اتفاقات، اکتاویان مصر را به امپراتوری روم ضمیمه کرد و مصر شد یکی از استان‌های روم.
عشق، قدرت، یا فاجعه؟
رابطه کلئوپاترا و آنتونی در مرز باریک میان عشق و محاسبات سیاسی قرار داشت. برخی تاریخ‌نگاران آن را عاشقانه‌ای اسطوره‌ای می‌دانند؛ برخی دیگر آن را اتحاد دو مهره‌ی شطرنج در جدالی جهانی. کلئوپاترا با تکیه بر هوش و زیبایی خود، کوشید تا مصر را از سیطره روم حفظ کند، اما سرانجام، این اتحاد باعث نابودی هردو شد.
میراث فرهنگی و هنری
داستان کلئوپاترا و مارک آنتونی بارها در ادبیات، تئاتر و سینما بازآفرینی شده است. از نمایشنامه شکسپیر گرفته تا فیلم‌هایی چون Cleopatra (1963) با بازی الیزابت تیلور و ریچارد برتون، این داستان همچنان الهام‌بخش هنرمندان و مخاطبان سراسر جهان است.
دیدگاه تان را بنویسید