چه کسی باید جلوی استفاده از مازوت را بگیرد؟

شایانیوز- از هفته گذشته با تشدید انباشت آلاینده‌ها، هوای شهر تهران به شدت آلوده گزارش شده است. براساس داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، هوای این شهر صبح امروز 14 دی در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت اما در روزهای قبل‌تر میانگین شاخص کیفیت هوا در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها بود. 11 دی نیز با شاخص کیفیت هوای 170، یکی از آلوده‌ترین روزهای ماه اخیر بود. طبق پیش‌بینی‌ها همچنان در روزهای آتی شاهد ادامه آلودگی هوای تهران خواهیم بود.

تنها واکنش مسئولان نسبت به بحران آلودگی هوا در روزهای اخیر، تشکیل جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران در شنبه 13 دی بود که پیشنهاد تعطیلی دو روزه پایتخت در آن مطرح شد؛ البته هنوز دولت و استانداری درباره اجرای آن به توافق نرسیده‌اند.

ارتباط آلودگی هوا با استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها

آلودگی شدید هوای تهران در فصول سرد، داستانی تکراری است که هر سال اتفاق می‌افتد و مقامات مسئول هم در مواجهه با آن به ایجاد محدودیت بر رفت‌و‌آمد خودروها و تعطیلی‌های موقت اکتفا می‌کنند؛ اما آلودگی هوای تهران، امسال در شرایطی اتفاق افتاد که به دلیل کرونا محدودیت‌های زیادی برای حمل و نقل با وسایل نقلیه شخصی وضع شده و حتی رفت‌و‌آمد خودروهای دیزلی(یکی از منابع مهم آلایندگی) نیز ممنوع بوده است.

از چندی پیش گمانه‌زنی‌ها و شایعاتی درباره استفاده برخی از نیروگاه‌های تهران از مازوت به عنوان سوخت مطرح شد و گفته می‌شد استفاده از این سوخت موجب افزایش آلودگی هوا شده است؛ مازوت یا نفت کوره، نوعی هیدروکربن نفتی است که در فرآیند پالایش نفت خام ساخته می‌شود. این ماده به عنوان یکی از انواع سوخت ارزان در بعضی موتورهای دیزلی و نیروگاه‌‌ها به کار می‌رود. البته استفاده از مازوت به عنوان سوخت موجب تولید ذرات معلق خطرناک در هوا و در نتیجه افزایش انواع بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان‌ها می‌شود.

بعد از انتشار خبر استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها، محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت برق حرارتی، بلافاصله این مطلب را تکذیب و اعلام کرد: «هیچ کدام از نیروگاه‌های تهران از مازوت استفاده نمی‌کنند.» علیرغم تکذیب این خبر، داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران حکایت از استفاده از سوخت‌های غیراستاندارد در صنایع و نیروگاه‌ها دارد؛ چرا که با وجود ممنوعیت تردد خودروهای دیزلی در هفته گذشته، غلظت آلاینده دی‌اکسیدگوگرد در هوای تهران افزایش است و افزایش این آلاینده ارتباط مستقیمی با استفاده از سوخت‌های غیراستانداردی مانند مازوت دارد.

تایید استفاده از سوخت مازوت توسط سازمان محیط زیست

با وجود تکذیب‌ها توسط برخی از مسئولان در بخش صنعت، معاون سازمان حفاظ زیست، مسعود تجریشی استفاده از مازوت به عنوان سوخت را تایید و اعلام کرد: «متاسفانه براساس آخرین آمار از روزهای ابتدایی هفته گذشته تعدادی از نیروگاه‌ها در تهران نیز به سمت مازوت رفته‌اند. به هر حال ما به دادستانی نامه زده و خواسته‌ایم جلوی این اقدام گرفته شود.» به گفته تجریشی با سرد شدن هوا و افزایش مصرف گاز خانگی، فشار بر روی منابع گاز افزایش پیدا کرده و بعضی واحدهای صنعتی مانند ریخته‌گری‌ها به استفاده از مازوت به عنوان سوخت روی آورده‌اند.

عیسی کلانتری، رییس سازمان حفظ محیط زیست هم با اشاره به استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها، درباره دلیل روی آوردن آن‌ها به این سوخت، گفته است: «در حال حاضر ظرفیت پالایشگاه‌ها از مازوت پر شده و به واسطه تحریم‌های بین‌المللی، کسی خریدارشان نیست.» براساس اظهارات کلانتری بنابراین مازوت انباشت شده به عنوان سوخت در نیروگاه‌ها استفاده می‌شود.

با توجه به آلودگی هوای دیگر کلانشهرهای کشور مانند قزوین و گفته‌های رییس سازمان حفاظت محیط زیست به نظر می‌رسد که از مازوت در نیروگا‌ه‌های دیگر نقاط کشور هم استفاده می‌شود. زهر نژاد بهرام، از اعضای هیات رییسه شورای شهر تهران اعتقاد دارد سازمان حفاظ محیط زیست کشور برحسب وظایف قانونی و مسئولیتش نسبت به اجرای قانون هوای پاک، باید جلوی استفاده از سوخت مازوت را در نیروگاه‌ها بگیرد. نژادبهرام با رد هر گونه مماشات در استفاده از مازوت، تاکید دارد: «شدت آلودگی آن‌قدر است که سهم منابع ثابت(نیروگاه‌ها و واحدهای صنعتی) مخصوصا مازوت و گازوییل به حدود 60 درصد رسیده است و در شرایطی که به واسطه کرونا، مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل و ادارت با با 50 درصد توان کار می‌کنند، ادامه آلودگی برای شهروندان غیرقابل پذیرش است.»