نظارت مستقیم تلویزیون بر شبکه خانگی؛ آیا پایان نمایش خانگی نزدیک است؟

شایانیوز- بر اساس مصوبه ی شورای عالی انقلاب فرهنگی و طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه از این پس وظیفه ی نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی به عهده ی سازمان صدا و سیما قرار گرفته است. طبق  ماده ی واحده اختیارات و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این حوزه مشخص گردیده و برای فعالان بخش خصوصی معین گردید که در چه بخش هایی ملزم به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز در چه بخش هایی لازم است که مجوز های لازمه را از سازمان صدا و سیما اخذ نمایند.

این اقدام که توسط ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس شورای انقلاب فرهنگی رقم خورده است موجی از انتقاد را از جانب کارگردانان، بازیگران و فعالان بخش نمایش خانگی را به سمت خود روانه ساخته است که اغلب آن را با انتشار یک استوری عمومی بیان ساخته اند. این استوری اعتراضی که چهره هایی نظیر نیکی کریمی، پرویز پرستویی، محسن کیایی، مهراب قاسم خانی، علی شادمان و ... در انتشار آن مشارکت داشته اند در بر دارنده ی این پیام است: پایان نمایش خانگی، با چراغ سبز رییس دولت، نمایش خانگی هم دست صداوسیما افتاد و این یعنی سونامی ممنوع الکاری هنرمندان و پایان سرگرمی های مردم.

آیا سپردن مدیریت شبکه ی خانگی به صدا و سیما حقوقی است؟

اما این تنها فعالان نمایش خانگی و هنرمندان این عرصه  نبودند که اقدام به انتقاد از این رویداد کردند. بلکه کامبیز نوروزی حقوقدان نیز در این خصوص اظهار نظر نموده و بیان داشته است که سپردن مدیریت شبکه خانگی به سازمان صدا و سیما  از حدود اختیارات آن خارج بوده و این اتفاق را حقوقی نمی داند

وی در همین زمینه اضافه کرد: سینمای خانگی که بر بستر اینترنت منتشر می شود، به تنهایی الگو و مدل جدید پخش، تصویر خاص خودش را داراست و ارتباطی به رسانه ای به نام تلویزیون پیدا نمی کند. منتها انحصار طلبی بسیار گسترده ای در سازمان صدا و سیما وجود دارد که هر نوع کار تصویری را گویی می خواهد در سیطره خودش بگیرد. 

نوروزی ادامه داد: در حالی که اتفاقا خود این سازمان در پایین ترین سطوح کارآمدی تاریخ فعالیت تلویزیون در ایران قرار گرفته و حوزه نفوذش را از دست داده است. وقتی نمی تواند کار خودش را انجام بدهد در عین حال اصرار دارد تمام پلتفرم های تصویری دیگر از جمله سینمای خانگی را تحت نظارت خودش در بیاورد.

در ادامه ی اعتراضات محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد، مصاحبه ای با ایرنا داشته است که در آن اظهار داشته  در این زمینه به خوبی اطلاع رسانی انجام نگرفته و به صراحت بیان داشته است: بر اساس مصوبه شورا تمام فعالیت‌ها و مجوزهایی که صوت و تصویر فراگیر صادر می‌کرد، از این به بعد این مجوزها را خارج از صوت و فراگیر و بدون استثناء توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر خواهد کرد.

یعنی تمام مجوزهایی که در حوزه صوت و تصویر فراگیر هر آنچه به فعالیت‌های فرهنگی، هنری، سینما، موسیقی، تئاتر، بازی و سرگرمی،‌ تبلیغات وغیره بوده، بر عهده این وزارتخانه است.

اسماعیلی در ادامه بیان داشت که دو موضوع از این قاعده خارج می باشند. اولین مورد مربوط به بخش زنده تلویزیونی و اینترنتی بوده و دومین موضوع به سریال های خانگی مربوط است که صوت و تصویر فراگیر نظارت بر آن را عهده دار شده است.

شبکه خانگی کجا؛ صدا و سیما کجا

با جمع بندی موارد فوق نکته ای که مطرح می شود وجود رقابتی است که همواره بین شبکه نمایش خانگی و صدا و سیما وجود داشته است. اینکه چگونه دو رقیب که یکی از آنها هزینه تولیداتش را از بخش خصوصی نظیر تبلیغات و اسپانسر تامین می کند و دیگری پشتیبانی دولتی دارد می توانند در جایگاهی قرار داده شوند که یکی بر دیگری نظارت داشته باشد نکته ی عجیب و قابل تاملی است. از سوی دیگر این که پس از این چه بر سر نمایش خانگی خواهد آمد؟ رسانه ای که در سال های اخیر با در اختیار قرار دادن سریال های محبوب، مخاطب برنامه های داخلی را در طیف گسترده ای حفظ کرده بود.

طی این نظارت که به نوعی منجر به همسان سازی نمایش خانگی با صدا و سیما می شود، احتمالا بسیاری از فعالان این عرصه که حضوری در صدا و سیما نداشه اند از دور سینمای خانگی نیز خارج خواهند شد و چنین فرآیندی از کار بیکار شدن عده ای کثیر،  دوری بیش از پیش مردم از صدا و سیما و روی آوردن آن ها به تماشای برنامه هایی را در پی دارد که خارج از مرز های ایران تولید می شوند.