آیا صندوق‌ های بازنشستگی در مسیر ورشکستگی قرار دارند؟

مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در چنین شرایطی صندوق‌های بازنشستگی با توجه به وضعیتی که دارند با بحران بیشتری روبرو هستند، به طوریکه در حال حاضر بر اساس آمار‌های رسمی برخی از این صندوق‌ها ورشکست شده‌اند و اگر حمایت دولت نباشد آن‌ها نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند.

به گزارش «شایانیوز» به نقل از فرارو، براساس آمار‌های ارائه‌شده از سوی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در ایران ۱۸ صندوق بازنشستگی وجود دارد که در مجموع حدود ۲۳.۶ میلیون مشترک و مستمری‌بگیر اصلی را تحت پوشش قرار داده‌اند. این درحالیست که چهار صندوق درحال حاضر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود از محل منابع داخلی قادر نبوده و در قوانین بودجه سالانه مبالغی برای کمک به آن‌ها درنظر گرفته می‌شود.

وحید شقاقی‌شهری کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در کشور تبدیل به یک بحران شده است، به فرارو گفت: در حال حاضر صندوق‌های بازنشستگی شامل صندوق بازنشستگی فولاد، کشوری، نیرو‌های مسلح و تامین اجتماعی بسیار وضعیت نابسامانی دارند و اگر قرار باشد همین وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، دولت ناچار است تا ۴، ۵ سال آینده برای پوشش هزینه‌های این صندوق‌ها و جلوگیری از ورشکستگی نیمی از بودجه عمومی را به صندوق‌های بازنشستگی به غیر از تأمین اجتماعی اختصاص دهد.

شقاقی با تاکید بر اینکه ادامه روند فعلی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی ناممکن و مسئله‌ساز است، افزود: دولت برای سروسامان دادن به وضعیت بحرانی صندوق‌ها باید اصلاح ساختاری را در دستور کار خود قرار دهد، این درحالی است که صندوق‌های بازنشستگی طی سالیان گذشته به حیاط خلوت دولت‌های مختلف تبدیل شده یودند، به طوری که در این صندوق‌ها مدیران آن‌ها حقوق‌های نجومی دریافت کردند، در حالی که شاهد ناکارآمدی مدیریت در این صندوق‌ها بوده‌ایم، همچنین دست‌اندازی دولت و سایر نهاد‌ها به منابع و درآمد‌های صندوق‌ها نیز باعث شده وضعیت آن‌ها امروز به مرز بحران برسد.

حران صندوق‌های بازنشستگی جدی است

مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه صندوق‌های بازنشستگی با بحران ورشکستگی عمومی روبرو هستند، اظهار داشت: زمانیکه که کشور با یک بحران اقتصادی روبرو می‌شود، طبیعتاً تمام ارکان اقتصادی کشور نیز با این مسئله درگیر می‌شوند، در چنین شرایطی صندوق‌های بازنشستگی با توجه به وضعیتی که دارند با بحران بیشتری روبرو هستند، به طوریکه در حال حاضر بر اساس آمار‌های رسمی برخی از این صندوق‌ها ورشکست شده‌اند و اگر حمایت دولت نباشد آن‌ها نمی‌توانند به تعهدات خود عمل کنند.

وی افزود: بر اساس احکام بودجه سال جاری بیش از ۲۱۷ هزار میلیارد تومان بودجه برای پرداخت به صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشگری در نظر گرفته شده، که اگر این بودجه به آن‌ها پرداخت نشود، ما با مشکلات جدی اجتماعی و اعتراضات گسترده‌ای روبرو خواهیم بود، بنابراین هزینه بی کفایتی در این صندوق‌ها را نیز باید عموم مردم پرداخت کنند، از سویی سرمایه‌گذاری‌هایی که این صندوق‌ها برای کسب درآمد طی سال‌های گذشته انجام داده‌اند به دلیل اوضاع آشفته مدیریتی آن‌ها و همچنین دخالت در انتصاب‌های صندوق‌ها و حضور افراد ناکارآمد در اداره آن‌ها عملاً با شکست روبرو شده است.

افقه گفت: در مورد صندوق تامین اجتماعی نیز اوضاع چندان فرق نمی‌کند، در حالیکه کارگران با پرداخت حق بیمه، عملا مالک سازمان تامین اجتماعی هستند، اما در مقابل دولت عملاً نه تنها بودجه‌ای به این صندوق پرداخت نمی‌کند، بلکه بدهی‌های خود به تامین اجتماعی را نیز پرداخت نمی‌کند که این موضوع فشار بسیار زیادی را بر پیکره این نهاد وارد ساخته، بنابراین دولت باید از دخالت در امور صندوق تامین اجتماعی دست بردارد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: تا زمانی که ما با یک اصلاحات ساختاری در وضعیت صندوق‌های بازنشستگی روبرو نباشیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که وضعیت آن‌ها سروسامان بگیرد، از سوی دیگر با توجه به تحریم‌ها و کاهش درآمد‌های نفتی این موضوع فشار مضاعفی بر صندوق‌ها وارد کرده، بنابراین اینکه تحریم‌ها همچنان ادامه داشته باشد، این صندوق‌ها با مشکلات بسیار زیادی روبرو خواهند شد، اما احیای برجام هرچند به صورت موقت می‌تواند، به نفع صندوق‌ها باشد، تا در ادامه اصلاحات لازم در آن‌ها رخ دهد.

صندوق‌های بازنشستگی با بحران ورشکستگی روبرو هستند

حمید حاجی اسماعیلی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه صندوق‌های بازنشستگی امروز با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، اظهار داشت: با توجه به اینکه در حال حاضر صندوق‌های بازنشستگی با بحران روبرو هستند، تزریق منابع مالی به این صندوق‌ها به نوعی آن‌ها را سر پا نگه داشته است.

وی افزود: در چنین شرایطی اگر حمایت دولت نباشد، این صندوق‌ها ورشکسته هستند و نمی‌توانند ادامه فعالیت دهند، بنابراین بودجه بسیاری صرف سرپا نگه داشتن صندوق‌ها می‌شود که مبلغ آن نیز سال به سال افزایش پیدا می‌کند، تا زمانی که چنین رویه‌ای وجود داشته باشد نمی‌توان انتظار داشت که این صندوق‌ها عملکرد مناسبی داشته باشند. این وضعیت حاصل انباشت، سال‌های مشکلات موجود در این صندوق‌ها است که نتیجه‌ای امروز ورشکستی تعدادی از آن‌ها است.

حاجی اسماعیلی گفت: در مورد صندوق تامین اجتماعی نیز در حالی که دولت هیچگونه بودجه‌ای به این صندوق اختصاص نمی‌دهد، اما همچنان در مدیریت و هزینه‌کرد درآمد‌های تامین اجتماعی دخالت می‌کند، درحالیکه بر اساس اساسنامه تامین اجتماعی، کارگران مالکان این صندوق هستند و دولت باید مدیریت این صندوق را به کارگران از طریق تشکل‌های واقعی کارگری بسپارد، اما متاسفانه چنین مسئله‌ای رخ نخواهد داد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: عملا دولت با تحمیل مدیران و سیاست‌گذاری‌هایی که در قبال صندوق تامین اجتماعی و زیر مجموعه‌های آن انجام می‌دهد، هزینه زیادی را به کارگران تحمیل می‌کند، که این رویه باید اصلاح شود، زیرا تامین اجتماعی ریالی از دولت دریافتی ندارد و بر اساس درآمد‌های خود ادامه می‌شود، طبیعتا اگر این وضعیت اصلاح نشود، این صندوق نیز با مشکلات زیادی روبرو خواهد شد.