چرا پیشنهادات حوزه برای اصلاح کتب درسی محرمانه بود؟

شایانیوز- به تازگی نامه‌ای در فضای مجازی انتشار پیدا کرده که در آن تاکید شده است اصلاحات درخواست شده توسط حوزه عملیه برای اعمال در کتب درسی نباید علنی و رسانه‌ای شود.

اعتراض روزنامه جمهوری اسلامی

حالا روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی نسبت به این نامه و عدم شفافیت آموزش و پرورش اعتراض کرده است. نامه مورد اشاره روزنامه جمهوری اسلامی از سوی معاون وزیر و رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش خطاب به رییس مرکز و روابط عمومی این وزارتخانه نوشته شده و در آن از عدم امکان انتشار موارد اصلاحی کتاب‌های درسی پیشنهاد شده توسط حوزه علمیه خبر داده است.

به نوشته روزنامه جمهوری اسلامی در این نامه علت عدم امکان انتشار پیشنهادهای ارسالی از سوی حوزه علمیه در زمینه نقدهای محتوایی کتاب‌های درسی، محرمانه بودن آن‌ها عنوان شده است. این روزنامه از این رویکردِ معاونت آموزش و پرورش در مخفیانه نگهداشتن پیشنهادات حوزه علمیه به شدت انتقاد کرده و گفته مسئولان این وزارتخانه بهتر است در طرز فکرشان نسبت به دین تجدیدنظر کنند.

وزارت آموزش و پرورش و حوزه علمیه سال‌هاست که با یکدیگر در غالب ستاد همکاری‌های مشترک آموزش و پرورش و حوزه علمیه با یکدیگر همکاری می‌کنند و نقد و اصلاح محتوای کتاب‌های درسی، یکی از زمینه‌های مهم همکاری این دو نهاد است.

چندی پیش هم در آذر سال 99 علیرضا حاجیان‌زاده، دبیر این ستاد با اشاره به این‌که بیش از 80 درصد نقدهای محتوایی حوزه علمیه در  چاپ جدید کتب رسمی اعمال شده است، گفت: «ستاد همکاری‌های مشترک آموزش و پرورش و حوزه علمیه با استفاده از تجربیات بیش از یک دهه فعالیت و بهره‌گیری از اسناد بالادستی، برنامه پنج ساله همکاری مشترک  را تدوین کرده و امسال دومین سال اجرای این برنامه است... سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، اقبال خوبی به مساله نقد و بررسی کتاب‌های درسی نشان داده است و اکنون کتاب‌های درسی زیر ذره‌بین حوزه علمیه قرار دارد.» 

تغییرات و اصلاحات نافرجام کتب درسی

در چند سال گذشته بارها شاهد تغییراتی زیادی در کتاب‌های درسی مقاطع مختلف بوده‌ایم که با واکنش‌ها و اعتراضات زیادی از سوی افکار عمومی روبرو شده است.؛ گرچه معلوم نیست چقدر از این تغییرات به پیشنهادات ارائه شده توسط حوزه علمیه مربوط بوده است.

یکی از تغییرات جنجالی در کتب درسی در سال‌های اخیر مربوط به دستکاری داستانی به قلم نادر ابراهیمی، نویسنده فقید در کتاب مقطع هفتم دبستان بوده است. در بخشی از متن این داستان با نام «قلب کوچکم را به چه کسی ببخشم؟» آمده است: «قلبم را می‌بخشم به همه آن‌هایی که جنگیدند و دشمن را از خاک ما، از سرزمین ما و از خانه ما بیرون انداختند.» حال این بخش از داستان نادر ابراهیمی توسط مولفان کتاب پایه هفتم دستکاری شده و در این کتاب به جای متن اصلی نوشته شده است: «قلبم را می‌بخشم به همه آن‌هایی که به خاطر اسلام جنگیدند.»

تغییر و دستکاری داستان نادر ابراهیمی در کتاب درسی فوق موجب اعتراض رسانه‌ها و افکار عمومی شد. حتی فرزانه منصوری، همسر نادر ابراهیمی با انتشار بیانیه‌ای اعتراضی نوشت: «چطور فکر کرده‌اند که این نیز بگذرد و کسی نخواهد فهمید بدون اجازه صاحب اثر، دستی در آن برده‌ایم؟... بارها متوجه شده‌ام که بدون اطلاع و مجوز از ما، آثار نوشتاری و سرودهای ملی-میهنی همسرم، نادر ابراهیمی را در کتاب‌های درسی گذاشته‌اند که نسبتی با پیام و مفهوم اثر ندارد.» البته وزیر آموزش و پرورش در آن مقطع با انتشار متنی در توییترش از این اتفاق عذرخواهی کرد و نوشت: «از تغییر متن نویسنده فاخر کشورمان در کتاب فارسی پایه هفتم متاسف شدم(هرچند تغییر در دوره مسئولیت من نبوده است).... از همکاران خود در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خواستم تغییرات دو سال اخیر کتاب‌های درسی را بازبینی و اصلاحات لازم را در چاپ جدید اعمال کنند.» 

به نظر کارشناسان انجام اصلاحات و تغییرات در کتب درسی به تناسب نیاز روز، امری لازم در فرآیند آموزش و پرورش است و احتمالا در مقاطع مختلف شاهد تغییرات متعدد در کتب درسی خواهیم بود؛ اما ضروری است که مولفان کتب درسی در وزارت آموزش و پرورش هنگام انجام اصلاحات اصل امانت و اخلاق را رعایت کنند.