فایل صوتی محمد جواد ظریف که از ایران اینترنشنال پخش شد
مصاحبه ظریف و لیلاز پر از نکته‌های تاریخی و با اهمیت درباره دیپلماسی ایران در دولت یازدهم و دوازدهم و حتی پیش از آن است.
۵۰ روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، فایل سه‌ساعته‌ای از گفتگوی سعید لیلاز، اقتصاددان نزدیک به دولت روحانی، با محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، منتشر شد. این فایل را شبکه تلویزیونی ایران‌اینترنشنال منتشر کرد که توسط سرمایه‌داران نزدیک به دولت سعودی تامین مالی می‌شود.
ظریف چه گفت؟
مصاحبه سه ساعته ظریف و سعید لیلاز پر از نکته‌های تاریخی و با اهمیت درباره دیپلماسی ایران در دولت یازدهم و دوازدهم و حتی پیش از آن است.
ظریف در این مصاحبه سخنان صریحی را مطرح می‌کند که می توان آن را پشت پرده دیپلماسی ایران دانست.
شاید بتوان گفت مهمترین بخش سخنان ظریف روایت عجیب و بسیار مهم او از نقش تخریبی روسیه در مذاکرات هسته‌ای است. در حالی که این تصور وجود دارد که روسیه طی سالهای اخیر از ایران در مذاکرات حمایت کرده، وزیر خارجه حرف‌های دیگری می زند.
ظریف با اشاره به مذاکرات برجام که بخش بیشتر گفت و گو حول آن قرار داشت، اظهار کرد: «از روزی که برجام نهایی شد٬ ۲۳ تیر ۹۴ تا روزی که برجام نهایی شد یعنی ۲۶ دی ۹۴، یعنی طی حدود شش ماه اقدامات فراوانی برای زمین‌گیر شدن برجام صورت گرفت.»
وزیر امور خارجه با بیان اینکه "اراده روسیه مبنی بر این بود که برجام صورت نگیرد،" گفت: «به نفع روسیه بود که روابط ما با غرب بحرانی نشود٬ اما نمی‌خواست که این رابطه عادی شود.»
ظریف در ادامه به ذکر خاطراتی از دوران مذاکرات هسته‌ای پرداخت و گفت: «روس‌ها فکر نمی‌کردند برجام به نتیجه برسد؛ در هفته آخر که دیدند ممکن است برجام به نتیجه برسد٬ شروع کردند به کارشکنی.»
او ادامه داد در مذاکرات برجام روسیه و فرانسه پیشنهاد داده بودند تا ما هر شش ماه یک بار دوباره از شورای امنیت برای ادامه برجام رای بگیریم.
وزیر خارجه به سفر سرلشکر شهید قاسم سلیمانی در تابستان سال ۹۴ به روسیه اشاره کرد.
ظریف گفت: «سردار سلیمانی در شرایط بد سوریه یعنی سال ۹۳ درخواست سفر به روسیه کرد تا این کشور را متقاعد به حضور بیشتر در سوریه کند. اما روسیه بعد از امضای برجام قبول کرد به سوریه برود.»
وزیر امور خارجه ادامه داد: «ما ادعا می‌کنیم که آقای سلیمانی پوتین را به جنگ کشید. اما پوتین تصمیمش را گرفته بود. پوتین وارد جنگ شد، اما با نیروی هوایی، اما نیروی زمینی ایران را هم به جنگ کشید. ما تا آن زمان نیروی زمینی نداشتیم. سوری‌ها و اعراب و افغانی‌ها و داوطلبان بود.»
بخش بحث برانگیز دیگر اظهارات ظریف آنجا بود که او درباره سقوط هواپیمای اوکراینی سخن می گوید. ظریف می گوید "صبح چهارشنبه هواپیمای اکراینی را زدند٬ من ظهر جمعه رفتم جلسه ویژه دبیر خانه شورای امنیت و عرض کردم که حالا دنیا می‌گوید موشک خورده است اگر واقعا موشک خورده است بگوید تا ببینم چطور می توانیم علاج کنیم. خدا شاهد است آنگونه با من برخورد کردند که انگار کفر ابلیس گفتم."
ظریف در این گفت‌وگو حمله به سفارت عربستان را "خیانت" توصیف می‌کند. او گفته پس از آمریکایی ها از حمله به عین الاسد خبردار شده است.
مصاحبه چگونه لو رفت؟
گفت و گوی ظریف و سعید لیلاز پر از نکات و مسائل بحث برانگیز است که می تواند بر منازعات سیاسی داخلی دامن بزند و حتی اثراتی بر سیاست خارجی ایران بگذارد.
قرار بوده که مصاحبه تا مدت‌ها منتشر نشود، حتی ظریف در بخش‌هایی می گوید این اظهارات من اصلا نباید منتشر شود.
یکی از بحث‌های جدی درباره فایل صوتی ظریف چگونه و توسط چه کسی لو رفته است؟ این پرسش در فضای رسانه‌ای پرسشی مهم است.
این گفت‌وگو اسفند سال گذشته و توسط مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری به مدیریت حسام‌الدین آشنا انجام شده است.
طبیعتا اولین احتمال این است که این گفت‌وگو از درون مرکز لو رفته باشد.
حسام‌الدین‌‌آشنا، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، در واکنش به این احتمال نوشته: «انشالله این سوءاستفاده و کید(نیرنگ) احتمالی، به خودشان برمی‌گردد.»
اما این مصاحبه چرا و با چه هدفی منتشر شده است؟ واضح است که این گفت‌وگو می‌تواند ابعاد سیاسی داشته باشد پس کسی که آن را لو داده حتما به این مسئله آگاه بوده است.
عده ای می گویند این گفت و گو توسط حامیان ظریف و برای تطهیر او بهره برداری انتخاباتی منتشر شده است.
مخالفان مذاکرات وین و احیا برجام و نیز رقبای انتخابات ۱۴۰۰ از جمله دیگر مظنونان هستند. برخی می‌گویند لو رفتن این گفت‌وگو باعث شده که احتمال نامزدی محمد جواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری به حداقل برسد. از سوی دیگر می‌تواند مذاکرات هسته ای در وین را هم تحت تاثیر قرار دهد، به ویژه اظهارات ظریف درباره نقش روسیه در تخریب مذاکرات.
شایعه نقش نزدیکان محمود احمدی نژاد هم مطرح است. گفته می شود برخی خبرنگاران خارج از ایران که این فایل صوتی را دریافت کرده‌اند، تایید می‌کنند که فایل را از یکی از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد دریافت کرده‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید